Buurtaalcongres 2025: Grenzüberschreitende Bildung mit Zukunft
Symposium “Onderwijs voor de Euregio van de toekomst” – 20 mei 2025, Sittard
Een stralende lentedag vormde het perfecte decor voor het Buurtaalcongres 2025, dat dit jaar plaatsvond in Sittard onder het motto “Onderwijs voor de Euregio van de toekomst”. Leerkrachten, studenten, onderwijsprofessionals en beleidsmakers uit België, Duitsland en Nederland kwamen samen met één doel voor ogen: het versterken van meertaligheid, interculturele competenties en grensoverschrijdende samenwerking binnen de Euregio Maas-Rijn.
De toon werd meteen gezet door Nus Waleson, directeur van Fontys Educatie Regio Limburg. In een scherpe, maar hoopvolle toespraak koppelde hij wereldwijde uitdagingen zoals polarisatie en intolerantie aan de noodzaak van verbinding. Juist in een regio als de onze, waar grenzen en culturen elkaar raken, zijn projecten als Teach³ van grote waarde. Dit Erasmus+-initiatief geeft toekomstige leraren de kans om over de grens praktijkervaring op te doen en zo een brug te slaan tussen de verschillende onderwijssystemen.
Ook Paul Hölsgens benadrukte het unieke karakter van de Euregio als onderwijsregio. Niet alleen geografisch vormt ze een knooppunt van drie landen, maar ook cultureel en op het gebied van onderwijs is ze een plek van uitwisseling. Hölsgens riep op om deze diversiteit niet als een gevaar, maar als een kans te zien – vooral voor jongeren die leren over grenzen heen te denken en te handelen.
Een bijzondere bijdrage kwam van Tom Kuypers (Zuyd Hogeschool), die het publiek op pakkende wijze kennis liet maken met de Global Mind Monitor – een online tool die gebruikers laat reflecteren op hun wereldburgerschap en culturele gevoeligheid. Met humor én scherpte hield hij zijn toehoorders een spiegel voor: zelfs wie zich bewust inzet voor interculturele dialoog, is niet immuun voor vooroordelen. Zijn bijdrage werkte verfrissend en confronterend tegelijk – en gaf stof tot nadenken.
Vervolgens werden twee praktijkvoorbeelden gepresenteerd die het grensoverschrijdende leren op inspirerende wijze tot leven brachten. Oliver Vogt introduceerde de Euregionale Scholierenliteratuurprijs – een initiatief dat jongeren uit de drie landen via gezamenlijke boeken in dialoog brengt. Lezen als brug tussen taal en cultuur – en tussen leeftijdsgenoten over de grens.
Even boeiend was de presentatie van Eddy Thonon, die het concept van het Taaldorp toelichtte: een nagebootst mini-dorp in het SCHUNCK-centrum in Heerlen, waar scholieren alledaagse situaties oefenen in de buurtaal – van een bezoek aan de bakker tot een hotelreservering. Op speelse en levensechte wijze wordt taal hier tastbaar en leuk gemaakt – tot groot enthousiasme van zowel jongeren als volwassenen.
’s Middags bood het programma een reeks boeiende workshops, georganiseerd door experts van Fontys, RWTH, HECh en AHS. Twee thema’s sprongen eruit: de rol van Kunstmatige Intelligentie in het onderwijs en de vergelijking van lerarenopleidingen in de drie landen. Wat zijn de overeenkomsten? Wat zijn de verschillen? En – vooral – wat kunnen we van elkaar leren en hoe kunnen we elkaar versterken?
Wat de dag misschien wel het meest memorabel maakte, was de sfeer. Of het nu ging om levendige discussies tijdens de sessies of informele gesprekken bij de borrel: overal werd duidelijk dat hier iets bijzonders groeit. Geen eenmalige samenwerking, maar een gedeeld project van vertrouwen, erkenning en enthousiasme voor elkaars taal en cultuur.
Het congres sloot af zoals het begon: warm, open en… meertalig. Met nieuwe ideeën, frisse contacten en een hoopvolle blik op de toekomst keerden de deelnemers huiswaarts – vastbesloten om hun onderwijs nog een stukje euregionaler te maken.
Want één ding werd die dag glashelder: de toekomst van onderwijs in de Euregio ligt niet in parallelle werelden, maar in samenwerking.
